Kefir

Fonksiyonel gıda türlerinden probiyotiklerin alt kolunun bir parçası olan kefir, içeriğinde maya ve bakteri bulunan fermente edilmiş bir süt ürünüdür. Kefirin kendisi, maya ve bakterilerden oluşan, beyaza yakın renkte, jölemsi kürelerden oluşan küçük bir karnabahara benzer.

Süt ürünleri içinde yoğurttan sonra en sık tüketilen ürün olan kefir; inek, koyun ve keçi sütünden yapılan, yüksek miktarda B1, B12 ve K2 vitamini, kalsiyum, magnezyum, biotin, folik asit, amino asitler, enzim ve probiyotik içeren ayran benzeri bir içecektir. 1

Fermente süte, kefir kültürü ya da kefir taneleri ilave edilerek yapılan kefirin içeriğinde pek çok faydalı mikroorganizma bulunur. Probiyotik özelliği ile fermente süt ürünleri içinde önemli bir yere sahiptir. Bu yüzden başta gastrointestinal sistem olmak üzere, kalp damar sağlığı ve bağışıklık sisteminin güçlendirilmesi gibi pek çok faydası olduğu bilinmektedir.

Kefir, tek başına ya da meyve ilave edilerek tüketilebileceği gibi pasta ve keklerde de süt yerine kullanılabilen bir üründür. 

Krema kıvamında, orta derecede asidik ve hafif ekşimsi bir aromaya sahiptir. İyi bir fosfor ve biyotin kaynağı olan kefir, B1, B12 ve K2 vitamini, kalsiyum, magnezyum, biotin, folik asit, amino asitler bakımından oldukça zengindir. Her yaştan kişi tarafından tüketilebilen kefirin insan sağlığı üzerinde pek çok olumlu etkisi bulunur.

21. yüzyılın yoğurdu olarak da adlandırılan kefir, süt içinde yer alan tüm besin maddelerini içermesinin yanında kefir kültürü ile mayalanması ile meydana gelen mikroorganizmalar sayesinde besleyici değeri de yüksektir.

Sindirime yardımcı olan bakteriler içerdiğinden özellikle sindirim problemi yaşayan kişiler tarafından düzenli olarak tüketilebilir. Süte göre kıyaslandığında laktoz miktarı çok daha az olan kefir, laktoz intoleransı olan kişiler tarafından da doktora danışıldıktan sonra tüketilebilir.

Kefirin Faydaları

Kefirin faydalarının bir kısmı sınırlı çalışmalarla ortaya konmuşken, bir diğer kısmı da yalnızca laboratuvar hayvanları üzerinde yapılan çalışmalar ile kanıtlanmıştır. 

1. Bu sağlık dolu içecek bağışıklık sistemini güçlendirdiğinden, enfeksiyonlara karşı vücut direncini arttırır. Birçok hastalığı engellemeye yardımcı olur.
2. Yapılan çalışmalarda kefirde bulunan maddelerin astım ve alerjiye karşı direnç oluşturduğu görülmüştür.
3. İçerdiği faydalı bakteriler, sindirim sistemimizdeki zararlı bakterilere karşı mücadele eder.
4. Kilo vermek isteyenler için de ideal bir içecek olan kefir tok tutucudur. Kan şekerinde ani dalgalanmalara neden olmaz.
5. Hazımsızlık ve kabızlık gibi sorunlar çekenler içinde faydalı olan kefir, bağırsak florasını düzenler.
6. Halsizlik ve yorgunlukla mücadele içinde tercih edilen Kafkasya kökenli bu içeceğin enerji değeri yüksektir, tüketen kişilere canlılık ve enerji verir. Spor yapan kişiler için de bir enerji deposudur.
7. Cilt sağlığı ve güzelliğine de olumlu katkıları vardır, cildi iyileştirir ve parlaklaştırır.
8. Şehir hayatının kaçınılmaz yan etkilerinden biri olan strese karşı mücadelede de fayda sağlayan kefir, aynı zamanda saçları da güçlendirir.
9. Yüksek tansiyon ve kolesterol gibi hastalıklardan muzdarip kişiler içinde kurtarıcı olan kefir, Kolesterolü dengeler ve yüksek tansiyonu düşürür.
10. Kalp ve damar hastalıklarına karşı koruyucu etkisi kanıtlanan kefir, damar sertliğini ve kalp krizi riskini azaltmaya yardımcı olur.
11. Kanser hastalarında kemoterapi tedavisi sırasında vücudun güçlü kalmasını ve beslenmenin devamlı olmasını sağlar. Bunun yanında öncelikle prostat ve bağırsak kanseri olmak üzere, birçok kanseri önlemeye yardımcı olduğu bilinmektedir.
12. Antibiyotik ilaçlar, vücuttaki tüm vitaminleri ve bakterileri öldürdüğü için; içerdiği faydalı bakteriler sayesinde doğal antibiyotik görevi yapar.
13. Antioksidan özellikleriyle hücre yenilenmesine katkıda bulunur ve Osteoporoz ve Alzheimer hastalığına karşı direnç oluşturur.
14. Mutlu ve sağlıklı bir yaşlılık geçirmek için ideal olan kefir, yaşlılıkta karşılaşılan sorunlara karşı koruyucudur.
15. Kronik depresyona karşı olumlu katkısı olduğu bilim çevreleri tarafından kanıtlanmıştır.
16. Antibiyotik etkisiyle iltihaplı hastalıkların tedavisine yardımcı olur ve vücuttan fazla ödemin atılmasına katkı sağlar.

Kefir nasıl yapılır?

Kefir, evde yapılabileceği gibi marketlerden de satın alınabilen fermente bir süt ürünüdür. Evde yapılan kefir mutlaka cam bir kap içinde ve buzdolabında saklanmalıdır. Buzdolabında en fazla 2 gün süreyle saklanabilen kefirin yapım aşamasında metal kaşık kullanılmamalıdır.

Fermente olmasından dolayı az miktarda karbondioksit ve alkol içeren kefiri diğer fermente ürünlerden ayıran en büyük özellik, laktik asit ve alkol fermantasyonunun aynı anda oluşmasıdır.

Endüstriyel olarak kefir, toplanan çiğ sütün homojenize edilmesiyle başlar. Yaklaşık 95 derece ısıda pastörize edildikten sonra soğutulur. %2 ile %8 oranında maya kullanılarak inokülasyon işlemi yapıldıktan sonra yaklaşık 18 ile 24 saat fermantasyona bırakılır. Ambalajlanmasının ardından 3 ile 10 derece ısı altında, bir gün süreyle olgunlaştırılır ve ardından 4 derece sıcaklıkta depolanır. Soğuk zincir ile marketlere gönderilir.

Yoğurt gibi kefir de probiyotik içerikli fermente bir süt ürünüdür. Düzenli olarak tüketildiğinde bağırsak florasını düzenlediği bilinse de hastalıklar üzerindeki etkileri henüz kesin olarak kanıtlanmış değildir. Bu yüzden, ilgili sağlık probleminin tedavisi için hekime başvurulmalı ve hekim tarafından düzenlenen tedavi ile birlikte kefir tüketiminin uygunluğu konusunda hekimden bilgi alınmalıdır.

Kefirin Zararları

Her gıda maddesinde olduğu gibi, kefirin de aşırı miktardaki tüketimi zararlı olabilir. Bu yüzden hastalıkların tedavisi için kefir tüketmeden önce mutlaka uzman bir hekime danışılmalıdır. Gebelik ve emzirme döneminde tüketilmeden önce hekime başvurulmalıdır.